Soliq qo‘mitasi 2024-yilning birinchi choragi bo‘yicha O‘zbekistonning eng yirik 20 ta soliq to‘lovchisi nomini ma’lum qildi. Davlat korxonalari orasida NKMK, OKMK va “Hududgazta’minot”, xususiy sektor orasida esa UZBAT, Enter Engineering va boshqalar yetakchilik qilmoqda.
Umumiy ovqatlanish korxonalari uchun aylanmadan yagona soliq yoki QQSning pasaytirilgan va hisobga olinmaydigan stavkasini joriy etish taklif qilinmoqda. Savdo-sanoat palatasi rahbari Davron Vahobov umumiy ovqatlanish korxonalariga QQS bo‘yicha yagona soliq solish tartibi joriy etishni taklif qildi.
Prezident Soliq kodeksining 227−1-moddasida nazarda tutilgan fiskal huquqbuzarliklar uchun jarima miqdorini 50 baravarga — aylanmaning 100 foizidan 2 foizigacha kamaytirishni tasdiqladi. Shuningdek, biznesga bu modda qo‘llanilishi natijasida yuzaga kelgan qarzlarning 98 foizi hisobdan chiqariladi.
Qonunchilikka amal qilib ishlayotgan tadbirkorlarni aniqlash va rag‘batlantirishni nazarda tutuvchi Tadbirkorlik subyektlarining barqarorlik reytingi 1-martdan emas, 1-fevraldan joriy etilishi belgilandi. Tadbirkorlar reyting doirasida 4 ta toifaga ajratiladi va shunga mos ravishda rag‘batlantiriladi.
Soliq qo‘mitasi yakka tartibdagi tadbirkorlarning hisobvaraqlaridan ortiqcha yig‘ib olingan ijtimoiy soliq summalari ma’lumotlar bazasini avtomatlashtirishda yuzaga kelgan texnik xato bilan bog‘liq bo‘lganini ma’lum qildi.
TikTok ijtimoiy tarmog‘i O‘zbekistonda 2021-yilning yozidan buyon bloklanganiga qaramay, soliq to‘lovchi sifatida ro‘yxatdan o‘tdi. Endilikda xizmatlar uchun to‘lov 12 foizlik QQSni o‘z ichiga oladi.
Yandex Go O‘zbekistonning soliq rezidentiga aylanadi va 1-dekabrdan keyin ham o‘z faoliyatini davom ettiradi, deya bayonot berdi kompaniya Soliq qo‘mitasining ro‘yxatdan o‘tish talabiga javoban.
Soliq qo‘mitasi Yandex Go xizmatlarini taqdim etuvchi Ridetech International B.V kompaniyasidan 1-dekabrgacha O‘zbekistonda soliq rezidenti sifatida ro‘yxatdan o‘tish, soliqlarni to‘lash va mijozlarga fiskal chek taqdim etishni talab qildi. Talablar bajarilmasa, platforma bloklanadi.
Prezident 1-oktabrdan QQSni qaytarishda soliq uzilishi koeffitsiyenti (tax gap) bekor qilinishini bildirdi, so‘rovda qatnashgan tadbirkorlarning 70 foizi buni adolatsiz deb hisoblaydi. “Kudbiyev, bu senga va tizimingga baho”, — dedi u. QQS guvohnomasining amal qilishini to‘xtatib turish ham bekor qilinadi.
O‘zbekistonda har bir tadbirkorga muammolarni hal qilishga yordam beradigan soliq xodimi biriktiriladi, deya ma’lum qildi prezident. 1-sentabrdan boshlab tadbirkorlar yer va mol-mulk solig‘i bo‘yicha hisobotlarni taqdim etmaydi, 2024-yildan esa kichik biznes subyektlari elektron hisobot tizimiga o‘tadi.
Toshkentdagi korxonalardan birida direktor bo‘lib ishlayotgan muallifimiz Vladimir Srapionov “O‘zgalar qarzining og‘irligi” ruknida ortiqcha to‘langan QQSni qaytarish bilan bog‘liq noaniq vaziyat mavzusini davom ettiradi.
Toshkentdagi korxonalardan birining direktori Vladimir Srapionov nega hamkorlari to‘lamagan QQS uchun javobgar bo‘layotganiga javob izlarkan, korxonasining Kontragentlar reyestrini o‘rganib, qiziq detallarga duch kelmoqda. Nega tadbirkorlar haligacha o‘z kontragentlarining qarzlari bo‘yicha javobgar bo‘lmoqda?
Kartadan kartaga (p2p) pul o‘tkazmalari uchun soliq joriy etilgani haqida xabarlar Soliq qo‘mitasi tomonidan rad etildi.
1-maydan boshlab ijtimoiy reyestrga kiritilgan O‘zbekiston fuqarolari go‘sht, tuxum va yog‘ sotib olayotganda QQSni (12 foiz) qaytarib olishlari mumkin bo‘ladi. Soliq qo‘mitasi mazkur mexanizm qanday ishlashini ma’lum qildi.
Soliq qo‘mitasi budjetdan noqonuniy undirilgan 27,1 mlrd so‘mlik foyda solig‘i tadbirkorlarga qaytarilishini ma’lum qildi. Qo‘mita ma’lumotlariga ko‘ra, bunday hisobdan chiqarish 367 ta korxonaga ta’sir ko‘rsatdi.
Tadbirkorlarning soliq idoralari o‘z hisobvaraqlaridan foyda solig‘ini noqonuniniy ravishda ushlab qolayotgani haqidagi shikoyatlaridan so‘ng Soliq qo‘mitasi bu uchun mas’ul rahbarlarni ishdan bo‘shatib, korxonaga ortiqcha undirilgan avans to‘lovlarini tadbirkorlik subyektlariga qaytarish bo‘yicha ko‘rsatma berdi.
Ijtimoiy tarmoqlardagi muhokamalarga javoban Soliq qo‘mitasi O‘zbekistonda Yandex Go xizmati qanday tartibga solingani, xizmatlar ko‘rsatishdan tushgan daromad taqsimoti, kompaniya va taksi xizmati qancha soliq to‘lashi haqida ma’lumot berdi.
1 martdan E-aktiv tizimida soliq hisobi bilan bog‘liq operatsiyalarni aks ettirish majburiy bo‘lishi kerak edi. Biroq Iqtisodiyot va moliya vazirligi ixtiyoriy buyruqning amal qilish muddatini 2024 yil 1 yanvargacha uzaytirish bo‘yicha hukumatga taklif kiritdi.
Soliq qo‘mitasi 1 oktabrgacha intizomsiz soliq to‘lovchilar tomonidan QQSni noqonuniy qoplashni oldini olish bo‘yicha nazorat tadbirlari o‘tkazadi. Bu firibgarlik sxemalardan foydalanib, asossiz soliq nafi olish bilan bog‘liq bo‘lmagan insofli soliq to‘lovchilarning huquqlarini himoya qilish imkonini beradi.
1-yanvardan boshlab xorijliklarga ayrim tovarlarni xarid qilishda to‘langan QQS summalarini qaytarishning Tax Free tizimi joriy etiladi. Tizim Toshkent, Samarqand, Buxoro, Farg‘ona va Urganch aeroportlarida tadbiq etiladi. 2024-yildan esa bosqichma-bosqich barcha chegara o‘tkazish punktlarida yo‘lga qo‘yiladi.
Qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bulish uchun saytda ro‘yxatdan o‘ting